Czym jest przemiana materii? Po co nam jedzenie? I wiele innych pytań może nasuwać się na myśl, gdy zaczynamy głębiej zastanawiać się ile powinniśmy jeść. Dziś skupię się na wytłumaczeniu co to jest przemiana materii i po co w ogóle ktokolwiek zwraca na nią uwagę.

Choć sama zawsze staram się tłumaczyć moim Pacjentom co to jest PPM i po co się to liczy, przygotowuję ten wpis z myślą o osobach, które czują się zagubione w PPM i pojęciu podstawowej przemiany materii.

A zaczniemy od samego początku.

Po co nam jedzenie?

Jestem niezmiernie ciekawa, co jako pierwsze przyszło Ci na myśl w odpowiedzi na to pytanie. Bo odpowiedzi na nie jest bardzo dużo i wiele z nich prawidłowych! Obstawiam, że wielu przyszło do głowy „żeby nie być głodnym” i nie mogę z tym dyskutować, bo to prawda. Ale dziś skupimy się na tej odpowiedzi, która leży u źródła wszystkich innych.

Jedzenie jest nam potrzebne, by żyć, ponieważ pozwala nam zapokoić nasze potrzeby energetyczne związane z podtrzymaniem podstawowych funkcji życiowych, utrzymaniem odpowiedniej temperatury i aktywnością fizyczną.

Brzmi skomplikowanie? Wyobraź sobie kominek. Kominek spełnia swoje podstawowe role – ogrzewa dom, zapewnia dobrostan domowników, a jeśli przyjdzie sroga zima lub postanowimy zimą przewietrzyć dom i otworzymy wszystkie okna, po prostu będziemy potrzebowali więcej opału. Tak właśnie działa spalanie żywności w naszym „wewnętrznym piecu”, gdy jej zabraknie, a organizm nie będzie miał skąd pozyskać energii (np. z odłożonego tłuszczu) to bedzie odcinał spełnianie kolejnych funkcji np. aktywności fizycznej by utrzymać nas przy życiu.

A co jak będziemy jeść tyle, że więcej energii dostarczymy niż spożytkujemy? Nadwyżka odłoży się w organizmie, głównie w postaci tkanki tłuszczowej, czyli jednym słowem będziemy tyli.

Co oznacza podstawowa przemiana materii (PPM)?

Gdy przed chwilą wymieniałam do jakich funkcji potrzebna nam energia jako pierwsze wymieniłam podtrzymanie podstawowych funkcji życiowych i to jest właśnie podstawowa przemiana materii. To jest taka ilość energii, która umożliwia zachowanie odpowiedniego działania narządów i układów organizmu, utrzymania ciepłoty ciała, budowy i odbudowy tkanek itd. Inaczej podstawową przemianę materii nazywa się metabolizmem spoczynkowym.

Od czego zależy podstawowa przemiana materii?

• wzrostu – im jesteś wyższa, tym wyższa będzie Twoja podstawowa przemiana materii
• masy ciała – im jesteś cięższa, tym wyższa będzie Twoja podstawowa przemiana materii
• wieku – najwyższa PPM jest podczas dwóch pierwszy lat życia, związane jest to z bardzo intensywnym rozwojem. Można bardzo upraszczając powiedzieć, że później im jesteś starsza, tym niższa będzie Twoja przemiana materii
• płci – w tym przypadku kobiety mają gorzej i w związku z nieco innym składem ciała (naturalnie kobiety mają więcej tłuszczu, a mniej mięśni) mają niższą podstawową przemianę materii niż mężczyźni
• w niewielkim stopniu od wielu innych czynników takich jak stan zdrowia, stan odżywienia organizmu, czynniki genetyczne, gruczoły wydzielnicze itd.

Jak policzyć PPM?

Wzory Harrisa-Benedicta:

• Dla kobiet

PPM = 655,1 + (9,563 x masa ciała [kg]) + (1,85 x wzrost [cm]) – (4,676 x [wiek w latach])

• Dla mężczyzn

PPM = 66,5 + (13,75 x masa ciała [kg]) + (5,003 x wzrost [cm]) – (6,775 x [wiek w latach])

Wzory Mifflina:

• Dla kobiet

PPM = (10 x masa ciała [kg])+(6,25 x wzrost [cm]) -(5 x [wiek w latach]) – 161

• Dla mężczyzn

PPM = (10 x masa ciała [kg])+(6, 25 x wzrost [cm]) – (5 x [wiek w latach]) + 5

Możesz też skorzystać z kalkulatorów dostępnych w internecie, jednak zdarza się, że niektóre z nich obliczają nieprawidłowo.

Czy jeśli się odchudzasz to powinnaś spożywać liczbę kalorii, która wyjdzie Ci jako wynik powyższych równań?

Nie. Wartość kaloryczną diety można wyznaczyć, gdy weźmiemy pod uwagę również aktywność fizyczną, a do tego potrzebujemy nie tylko PPM, ale też współczynnik aktywności fizycznej. Ale o tym będzie kolejnym razem.